فرض کنيد مي‌خواهيد نامه‌اي به دوست خود بنويسيد و او را از حال خود باخبر کنيد. بدين منظور قلم را در دست مي‌گيريد و دستتان را روي کاغذ حرکت مي‌دهيد تا نامه نوشته شود.

در این مثال ارادة شما علت فاعلي براي حرکت دست شماست. اما افزون بر اين، خود اراده نيز معلول خود شما، يعني معلول روحتان است. پس در اين مثال، اراده مستقيماً و بي‌واسطه در حرکت دست مؤثر است و خود شما غير مستقيم و با واسطة اراده. به طور كلي علتي را كه مستقيماً با وجود معلول مرتبط است و بدون هيچ واسطه‏اي در آن دخالت مي‏كند و تأثير مي‏گذارد، علت مباشر مي‌نامند. نيز علتي را که مستقيماً با وجود معلول مرتبط نيست و دخالت و تأثير آن در وجود معلول از طريق علت مباشر و با واسطة آن است، علت غير مباشر مي‌نامند. بنا بر اين، ممكن است معلولي علل فاعلي متعددي داشته باشد، اما به اين نحو كه يكي از آنها مباشر باشد و ديگران غير مباشر، و همين طور است علت قابلي و غائي آن. همچنين ممكن است معلولي علل تامة متعددي داشته باشد، ولي به اين نحو كه يكي مباشر باشد و بقيه غير مباشر باشند.