به گزارش روابط عمومی مرکز آموزش اندیشه های بنیادین (مآب) اولین نشست تخصصی مرکز مآب در نمایشگاه دستآوردهای پژوهشی موسسه امام خمینی (ره) برگزار شد.

در این نشست حجت الاسلام والمسلمین دکتر قاسم شبان نیا مؤلف کتاب فلسفه سیاست به تبیین موضوع نقش نظریه ولایت فقیه در تحقق دولت اسلامی پرداختند.

 حجت الاسلام والمسلمین دکتر قاسم شبان نیا گفت: بحث ولایت فقیه را به شکل های مختلف در کتب بیان کرده اند.  برخی علما بحث ولایت فقیه را بحث کلامی دانسته و به همین دلیل در کتب فقهی خود به ادله ی ولایت فقیه اشاره ای نکرده اند. اساسا برخی فقها چه آن ها که قائل به ولایت فقیه در امور حسبه و چه آن ها که قائل به ولایت مطلقه ی فقیه هستند اساسا مباحث مرتبط با ولایت فقیه را در کتب اعتقادی خود بیان میفرمودند.

عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) گفت: قبل از مرحوم ملا احمد نراقی صاحب کتاب عوائد الایام، علمای ما برای بحث ولایت فقیه تیتر نمی زدند و آن را تحت عنوانی مستقل بحث نمی‌کردند، بلکه در ابواب مختلف اختیارات فقیه را بحث می‌کردند. از زمان آغاز عصر غیبت همین‌طور بوده است، از زمان شیخ مفید. اگر کتاب المقنعه را ببینید، شیخ مفید بحث ولایت فقیه را در این کتاب خیلی جدی بیان کرده اند،  اما درباره ادله ی ولایت فقیه، استدلال‌های او را در کتب اعتقادی‌اش می‌بینیم. این نشان می‌دهد که بحث ولایت فقیه منشأش کلامی است، لذا احاطه به مباحث کلامی برای کسی که می‌خواهد فهم عمیقی از مباحث ولایت فقیه داشته باشد،  بسیار لازم است.

وی افزود: حتی فقهای ما به بحث ولایت فقیه که رسیده اند مهمترین ادله ای که اقامه کرده اند ادله ی عقلی است.  برخی فقهای ما مثل آیت الله خویی در کتب خودشان هیچ گونه  ادله ی نقلی ولایت فقیه را نپذیرفته‌اند؛ یا از حیث سند یا از حیث محتوا و دلالت در احادیث تشکیک کرده‌اند، حتی در قضاوت هم همین‌طور است؛ اما  مهم‌ترین دلیلی که ایشان برای اثبات ولایت فقیه ولو در حد امور حسبه مطرح می‌کند، دلیل عقلی است.

حجت الاسلام دکتر شبان نیا گفت: اگر ادله عقلی را نادیده بگیرید و ولایت فقیه را به یک روایت بند کنید، ممکن است کسی در دلالت و سند آن تشکیک کند، این دیگر نمی‌تواند پایه ی محکمی برای بحث ولایت فقیه باشد، لذا ما ناگزیر باید بحث ولایت فقیه را ریشه یابی کلامی کنیم و بر ادله ی عقلی آن تأکید داشته باشیم. در طرح ولایت سعی شده است اندیشه ولایت فقیه با این نگاه عقلی آموزش داده شود.

مؤلف کتاب فلسفه سیاست گفت: اما درباره نقش این نظریه در تحقق دولت اسلامی، ابتدا باید ببینیم دولت اسلامی چیست و به چه دولتی، دولت اسلامی می‌گویند. مقام معظم رهبری فرمودند: دولت اسلامی آن است که بتواند مقاصد ملت ایران و انقلاب ایران را تحقق بخشد، دولتی است که در آن رشوه نباشد، فساد اداری نباشد، ویژه خواری نباشد، کم کاری نباشد، بی اعتنایی به مردم نباشد، میل به اشرافی گرایی نباشد، حیف و میل بیت المال نباشد و دیگر چیزهایی که در یک دولت اسلامی لازم است.

حجت الاسلام والمسلمین دکتر شبان نیا گفت: دلیل اینکه در نظام جمهوری اسلامی ایران ـ همانطور که حضرت آقا فرمودند ـ ما هنوز به مرحله ی دولت اسلامی  نرسیده ایم،  از مرحله ی نظام اسلامی رد شده ایم ولی هنوز به تحقق دولت اسلامی نرسیده ایم این است که یک سری موانع داخلی  و موانع بیرونی داریم. موانع داخلی به‌ویژه موانع اندیشه ای است که به نظرم مهم‌تر از موانع خارجی است. این‌ها اجازه نداده است از این ظرفیت های ولایت فقیه به درستی استفاده شود.

وی افزود: حضرت آقا فرمودند دولت اسلامی باید تاکنون تشکیل میشد. این در سایه ی آن ظرفیت هایی است که در حکومت اسلامی وجود دارد. می‌توان از آن انتظار داشت که بعد از برهه ای در آن دولت اسلامی تشکیل شود. اما در بیان دلیل اینکه دولت اسلامی تاکنون تشکیل نشده یا به آن مرحله هنوز نرسیده ایم حضرت امام می‌فرمایند: حکومت ما رشحه ای از رشحات حکومت اسلامی است. یعنی اگر هزار پله داریم ما در پله های اول هستیم. این همان فرمایش حضرت آقا است که ما در رسیدن به دولت اسلامی و مراحل کاملش دچار مشکل بودیم و باید می‌رسیدیم.

 استاد و مؤلف کتاب فلسفه سیاست گفت: ولایت فقیه ظرفیت هایی در درون خودش دارد که می‌تواند به تحقق بسیاری از این نکاتی که حضرت آقا راجع به ویژگی های دولت اسلامی گفتند کمک کند؛ ولی ما در جمهوری اسلامی به میزانی موفق بوده‌ایم که از این نظریه  و ابعادش به درستی استفاده کرده‌ایم، یعنی به همان میزانی که برای ولی فقیه بسط ید ایجاد شده، آثار تحقق آن در نظام جمهوری اسلامی قابل مشاهده است. اما آن‌جاهایی که از این ظرفیت به درستی استفاده نشده است ـ یا به‌خاطر موانع داخلی یا به‌خاطر موانع خارجی ـ می‌بینیم در این زمینه‌ها مشکل داریم و هنوز باید آرزو کنیم که به مرحله ی دولت اسلامی برسیم.

وی افزود: بر اساس دیدگاه انتصاب که دیدگاه غالب علمای به‌نام شیعه است، شایسته ترین فرد در جامعه اسلامی باید در بالاترین نقطه ی نظام اسلامی قرار بگیرد. حکومت اسلامی حکومت شایستگان نیست، حکومت شایسته‌ترین ها است. یعنی ما اگر کسانی داشته باشیم که دارای فقاهت و عدالت و کفایت هستند در این شرایط باید سراغ کسی برویم که اصلح از دیگران است. خود این وضعیتی را ایجاد می‌کند که ضمانت می‌دهد آن کسی که در رأس حکومت اسلامی است آن اهداف دولت اسلامی را بهتر از دیگران محقق می‌کند.

حجت الاسلام والمسلمین دکتر قاسم شبان نیا گفت: حضرت امام فرمودند: در ولایت فقیه یک ذره هم شائبه ی استبداد نیست. می‌فرمایند اصلاً ولایت فقیه آمده است جلوی استبداد را بگیرد. ما سخت‌گیری هایی که در قانون اساسی داشتیم برای کسی که قرار است در رأس جمهوری اسلامی به عنوان ولی فقیه قرار بگیرد، باید همان سخت‌گیری ها را برای مناصب دیگر داشته باشیم. اگر این سخت‌گیری ها رعایت می‌شد، بسیاری از این مشکلات را نداشتیم. یعنی حکومتمان در همه ی رده ها حکومت شایستگان باشد. در این صورت خیلی از مشکلات فعلی را در کشورمان نداشتیم. جایی که به اقتضائات نظری ولایت فقیه پایبند بودیم، شما می‌بینید همان نقطه قوت نظام است.

ایشان افزودند: جوامع سیاسی روی یک نکته مشترکند و آن تکثر سیاسی است. در یک جامعه که می‌خواهید مردم در آن نقش داشته باشند باید کثرات باشد؛ یعنی باید افراد با دیدگاه های مختلف  بیایند این‌جا ایفای نقش کنند، اما به شرطی که در مبانی و اصول همه در یک مسیر مشترک باشند. اما در تاکتیک ها و سیاست ها و این‌که چه سیاستی الان به صلاح نظام است، ما می توانیم دیدگاه های مختلف را داشته باشیم، می‌توانیم نهاد های مختلف داشته باشیم. نظریه‌ی تفکیک قوا که مانتوسکیو مطرح می‌کند. ما سه قوه داریم. این قوا یک جا باید نقطه ی تمرکز داشته باشد. اگر  نداشته باشد این کثرت  قوا  و نهاد ها ممکن است تبعات منفی داشته باشد. انسجام بین این‌ها به مشکل می‌خورد. لذا ولایت فقیه آمده است که این کثرات در یک نقطه به نام «ولایت فقیه» وحدت پیدا کند.

حجت الاسلام والمسلمین دکتر شبان نیا گفت: همه ی این‌ها اعتبار و مشروعیت خود را از ولی فقیه می‌گیرند. ولی فقیه تا زمانی که قانون اساسی را امضا نکند این قانون اساسی مشروعیت ندارد. در واقع اذن تصرف باید از جانب ولی خدا باشد.  لذا با امضای ولی فقیه قانون اساسی مشروعیت پیدا می‌کند. این باعث می‌شود در نظام اسلامی اگر ولی فقیه بسط ید داشته باشد و ما به تمام لوازم این نظریه پایبند باشیم، در یک حکومت در سطح کلان، می‌توانیم شاهد وحدت باشیم؛ یعنی ولی فقیه ناظر است، اما نه ناظری که کنار نشسته باشد، ناظری است که خودش قدرت عملی هم دارد و نظارتش صوری نیست، نظارت جدی است.

وی افزود: وظیفه ولی فقیه این نیست که در امور جزئی ورود پیدا کند، اما هرگاه ببیند انحرافی در سطح کلان در جامعه ی اسلامی ایجاد می‌شود، در صورتی که بسط ید داشته باشد جلوی آن انحراف را می‌گیرد، این جامعه ی اسلامی را از هرگونه انحراف نجات می‌دهد، جلوی استبداد را می‌گیرد. حضرت امام می‌فرمودند ولایت فقیه جلوی استبداد را می‌گیرد. این استبداد کجا بروز می‌کند؟ ممکن است یک نفر، از مردم رأی گرفته باشد و نظرش این باشد. من یازده ملیون رأی دارم! اگر خاطرتان باشد بنی‌صدر چقدر روی این قضیه مانور می‌داد که من یازده ملیون رأی از مردم گرفته ام. گاهی اوقات اگر شرایط را فرد نداشته باشد و آدم صالحی نباشد استبداد ایجاد می‌کند. لذا ولایت فقیه آمده جلوی آن استبداد را بگیرد. این یکی از برکات ولایت فقیه است که می‌تواند با توجه به تعریفی که رهبر معظم انقلاب از دولت اسلامی  فرمودند ما را به روش آسان تر و سهل تر به سر منزل  دولت اسلامی برساند.

حجت الاسلام دکتر شبان نیا در تبیین نقش نظریه ولایت فقیه در تحقق دولت اسلامی گفت: در نظریه ولایت فقیه در نظام اسلامی یک نقطه ی ثبات وجود دارد و آن  این است که هر چیزی که در جامعه ی اسلامی  بخواهد مشروعیت پیدا کند باید با اذن ولی خدا باشد. حالا ما اگر بخواهیم از ظرفیت های امروز جوامع  بشری استفاده کنیم، بخواهیم از مدل های سیاسی که امروزه هست استفاده کنیم، پس این‌ها چه می‌شود؟ نظام اسلامی نظامی است که این اختیار را به ولی خدا می‌دهد. در عین حال که یک نقطه ی ثبات دارد یک سری انعطاف‌هایی هم در درون خودش دارد. این انعطاف‌هایی که نظام اسلامی در درون خودش دارد زمینه را فراهم می‌کند که ولی خدا بتواند بر اساس شرایط زمان و مکان مدل سیاسی حکومت را طراحی کند؛ مثل حضرت امام که طبق شرایط زمان فرمودند: جمهوری اسلامی، نه یک کلمه کمتر و نه یک کلمه بیشتر!

حجت الاسلام والمسلمین دکتر قاسم شبان نیا گفت: ولی فقیه می‌تواند در نوع و شکل برخی قوانین مؤثر باشد و از برخی قوانین بشری که امروز وجود دارد استفاده کند. حکومت اسلامی حکومتی نیست که صفر تا صد ساختارش در اسلام آمده باشد. ما می‌توانیم از این ظرفیت اسفاده کنیم. بنابراین نظریه ولایت فقیه از یک پویایی برخوردار است. این ظرفیت را ایجاد می‌کند تا ولی خدا بر اساس شرایط زمان و مکان بتواند بهترین تصمیمات را برای جامعه اسلامی بگیرد.

استاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در پایان گفت: در مسایل اخیر کشور برخی می‌گویند: چرا ولی فقیه کاری نمی‌کند؟ ما باید ظرفیت های ولایت فقیه را داشته باشیم و ببینیم از این ظرفیت ها چقدر در جامعه محقق شده است. به آن  ظرفیت ها اگر عمل کردیم و جواب نداد معلوم است این نظریه، نظریه ی متکاملی نیست؛ ولی اگر ولی فقیه به هر دلیلی یا بسط ید برایش ایجاد نشد، یا به دلیل موانع داخلی و خارجی نمی‌تواند آن ایده های خودش را عملی کند، این ها مسایل دیگری است. برای  اینکه بتوانیم تحلیل مناسبی به دست آوریم باید بتوانیم این ظریفت ها را شناسایی و بررسی کنیم.

به گزارش روابط عمومی مرکز آموزش اندیشه های بنیادین (مآب) اولین نشست تخصصی مرکز مآب در نمایشگاه دستآوردهای پژوهشی موسسه امام خمینی (ره) برگزار شد.

در این نشست حجت الاسلام والمسلمین دکتر قاسم شبان نیا مؤلف کتاب فلسفه سیاست به تبیین موضوع نقش نظریه ولایت فقیه در تحقق دولت اسلامی پرداختند.

 حجت الاسلام والمسلمین دکتر قاسم شبان نیا گفت: بحث ولایت فقیه را به شکل های مختلف در کتب بیان کرده اند.  برخی علما بحث ولایت فقیه را بحث کلامی دانسته و به همین دلیل در کتب فقهی خود به ادله ی ولایت فقیه اشاره ای نکرده اند. اساسا برخی فقها چه آن ها که قائل به ولایت فقیه در امور حسبه و چه آن ها که قائل به ولایت مطلقه ی فقیه هستند اساسا مباحث مرتبط با ولایت فقیه را در کتب اعتقادی خود بیان میفرمودند.

عضو هیأت علمی مؤسهه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) گفت: قبل از مرحوم ملا احمد نراقی صاحب کتاب عوائد الایام، علمای ما برای بحث ولایت فقیه تیتر نمی زدند و آن را تحت عنوانی مستقل بحث نمی‌کردند، بلکه در ابواب مختلف اختیارات فقیه را بحث می‌کردند. از زمان آغاز عصر غیبت همین‌طور بوده است، از زمان شیخ مفید. اگر کتاب المقنعه را ببینید، شیخ مفید بحث ولایت فقیه را در این کتاب خیلی جدی بیان کرده اند،  اما درباره ادله ی ولایت فقیه، استدلال‌های او را در کتب اعتقادی‌اش می‌بینیم. این نشان می‌دهد که بحث ولایت فقیه منشأش کلامی است، لذا احاطه به مباحث کلامی برای کسی که می‌خواهد فهم عمیقی از مباحث ولایت فقیه داشته باشد،  بسیار لازم است.

وی افزود: حتی فقهای ما به بحث ولایت فقیه که رسیده اند مهمترین ادله ای که اقامه کرده اند ادله ی عقلی است.  برخی فقهای ما مثل آیت الله خویی در کتب خودشان هیچ گونه  ادله ی نقلی ولایت فقیه را نپذیرفته‌اند؛ یا از حیث سند یا از حیث محتوا و دلالت در احادیث تشکیک کرده‌اند، حتی در قضاوت هم همین‌طور است؛ اما  مهم‌ترین دلیلی که ایشان برای اثبات ولایت فقیه ولو در حد امور حسبه مطرح می‌کند، دلیل عقلی است.

حجت الاسلام دکتر شبان نیا گفت: اگر ادله عقلی را نادیده بگیرید و ولایت فقیه را به یک روایت بند کنید، ممکن است کسی در دلالت و سند آن تشکیک کند، این دیگر نمی‌تواند پایه ی محکمی برای بحث ولایت فقیه باشد، لذا ما ناگزیر باید بحث ولایت فقیه را ریشه یابی کلامی کنیم و بر ادله ی عقلی آن تأکید داشته باشیم. در طرح ولایت سعی شده است اندیشه ولایت فقیه با این نگاه عقلی آموزش داده شود.

مؤلف کتاب فلسفه سیاست گفت: اما درباره نقش این نظریه در تحقق دولت اسلامی، ابتدا باید ببینیم دولت اسلامی چیست و به چه دولتی، دولت اسلامی می‌گویند. مقام معظم رهبری فرمودند: دولت اسلامی آن است که بتواند مقاصد ملت ایران و انقلاب ایران را تحقق بخشد، دولتی است که در آن رشوه نباشد، فساد اداری نباشد، ویژه خواری نباشد، کم کاری نباشد، بی اعتنایی به مردم نباشد، میل به اشرافی گرایی نباشد، حیف و میل بیت المال نباشد و دیگر چیزهایی که در یک دولت اسلامی لازم است.

حجت الاسلام والمسلمین دکتر شبان نیا گفت: دلیل اینکه در نظام جمهوری اسلامی ایران ـ همانطور که حضرت آقا فرمودند ـ ما هنوز به مرحله ی دولت اسلامی  نرسیده ایم،  از مرحله ی نظام اسلامی رد شده ایم ولی هنوز به تحقق دولت اسلامی نرسیده ایم این است که یک سری موانع داخلی  و موانع بیرونی داریم. موانع داخلی به‌ویژه موانع اندیشه ای است که به نظرم مهم‌تر از موانع خارجی است. این‌ها اجازه نداده است از این ظرفیت های ولایت فقیه به درستی استفاده شود.

وی افزود: حضرت آقا فرمودند دولت اسلامی باید تاکنون تشکیل میشد. این در سایه ی آن ظرفیت هایی است که در حکومت اسلامی وجود دارد. می‌توان از آن انتظار داشت که بعد از برهه ای در آن دولت اسلامی تشکیل شود. اما در بیان دلیل اینکه دولت اسلامی تاکنون تشکیل نشده یا به آن مرحله هنوز نرسیده ایم حضرت امام می‌فرمایند: حکومت ما رشحه ای از رشحات حکومت اسلامی است. یعنی اگر هزار پله داریم ما در پله های اول هستیم. این همان فرمایش حضرت آقا است که ما در رسیدن به دولت اسلامی و مراحل کاملش دچار مشکل بودیم و باید می‌رسیدیم.

 استاد و مؤلف کتاب فلسفه سیاست گفت: ولایت فقیه ظرفیت هایی در درون خودش دارد که می‌تواند به تحقق بسیاری از این نکاتی که حضرت آقا راجع به ویژگی های دولت اسلامی گفتند کمک کند؛ ولی ما در جمهوری اسلامی به میزانی موفق بوده‌ایم که از این نظریه  و ابعادش به درستی استفاده کرده‌ایم، یعنی به همان میزانی که برای ولی فقیه بسط ید ایجاد شده، آثار تحقق آن در نظام جمهوری اسلامی قابل مشاهده است. اما آن‌جاهایی که از این ظرفیت به درستی استفاده نشده است ـ یا به‌خاطر موانع داخلی یا به‌خاطر موانع خارجی ـ می‌بینیم در این زمینه‌ها مشکل داریم و هنوز باید آرزو کنیم که به مرحله ی دولت اسلامی برسیم.

وی افزود: بر اساس دیدگاه انتصاب که دیدگاه غالب علمای به‌نام شیعه است، شایسته ترین فرد در جامعه اسلامی باید در بالاترین نقطه ی نظام اسلامی قرار بگیرد. حکومت اسلامی حکومت شایستگان نیست، حکومت شایسته‌ترین ها است. یعنی ما اگر کسانی داشته باشیم که دارای فقاهت و عدالت و کفایت هستند در این شرایط باید سراغ کسی برویم که اصلح از دیگران است. خود این وضعیتی را ایجاد می‌کند که ضمانت می‌دهد آن کسی که در رأس حکومت اسلامی است آن اهداف دولت اسلامی را بهتر از دیگران محقق می‌کند.

حجت الاسلام والمسلمین دکتر قاسم شبان نیا گفت: حضرت امام فرمودند: در ولایت فقیه یک ذره هم شائبه ی استبداد نیست. می‌فرمایند اصلاً ولایت فقیه آمده است جلوی استبداد را بگیرد. ما سخت‌گیری هایی که در قانون اساسی داشتیم برای کسی که قرار است در رأس جمهوری اسلامی به عنوان ولی فقیه قرار بگیرد، باید همان سخت‌گیری ها را برای مناصب دیگر داشته باشیم. اگر این سخت‌گیری ها رعایت می‌شد، بسیاری از این مشکلات را نداشتیم. یعنی حکومتمان در همه ی رده ها حکومت شایستگان باشد. در این صورت خیلی از مشکلات فعلی را در کشورمان نداشتیم. جایی که به اقتضائات نظری ولایت فقیه پایبند بودیم، شما می‌بینید همان نقطه قوت نظام است.

ایشان افزودند: جوامع سیاسی روی یک نکته مشترکند و آن تکثر سیاسی است. در یک جامعه که می‌خواهید مردم در آن نقش داشته باشند باید کثرات باشد؛ یعنی باید افراد با دیدگاه های مختلف  بیایند این‌جا ایفای نقش کنند، اما به شرطی که در مبانی و اصول همه در یک مسیر مشترک باشند. اما در تاکتیک ها و سیاست ها و این‌که چه سیاستی الان به صلاح نظام است، ما می توانیم دیدگاه های مختلف را داشته باشیم، می‌توانیم نهاد های مختلف داشته باشیم. نظریه‌ی تفکیک قوا که مانتوسکیو مطرح می‌کند. ما سه قوه داریم. این قوا یک جا باید نقطه ی تمرکز داشته باشد. اگر  نداشته باشد این کثرت  قوا  و نهاد ها ممکن است تبعات منفی داشته باشد. انسجام بین این‌ها به مشکل می‌خورد. لذا ولایت فقیه آمده است که این کثرات در یک نقطه به نام «ولایت فقیه» وحدت پیدا کند.

حجت الاسلام والمسلمین دکتر شبان نیا گفت: همه ی این‌ها اعتبار و مشروعیت خود را از ولی فقیه می‌گیرند. ولی فقیه تا زمانی که قانون اساسی را امضا نکند این قانون اساسی مشروعیت ندارد. در واقع اذن تصرف باید از جانب ولی خدا باشد.  لذا با امضای ولی فقیه قانون اساسی مشروعیت پیدا می‌کند. این باعث می‌شود در نظام اسلامی اگر ولی فقیه بسط ید داشته باشد و ما به تمام لوازم این نظریه پایبند باشیم، در یک حکومت در سطح کلان، می‌توانیم شاهد وحدت باشیم؛ یعنی ولی فقیه ناظر است، اما نه ناظری که کنار نشسته باشد، ناظری است که خودش قدرت عملی هم دارد و نظارتش صوری نیست، نظارت جدی است.

وی افزود: وظیفه ولی فقیه این نیست که در امور جزئی ورود پیدا کند، اما هرگاه ببیند انحرافی در سطح کلان در جامعه ی اسلامی ایجاد می‌شود، در صورتی که بسط ید داشته باشد جلوی آن انحراف را می‌گیرد، این جامعه ی اسلامی را از هرگونه انحراف نجات می‌دهد، جلوی استبداد را می‌گیرد. حضرت امام می‌فرمودند ولایت فقیه جلوی استبداد را می‌گیرد. این استبداد کجا بروز می‌کند؟ ممکن است یک نفر، از مردم رأی گرفته باشد و نظرش این باشد. من یازده ملیون رأی دارم! اگر خاطرتان باشد بنی‌صدر چقدر روی این قضیه مانور می‌داد که من یازده ملیون رأی از مردم گرفته ام. گاهی اوقات اگر شرایط را فرد نداشته باشد و آدم صالحی نباشد استبداد ایجاد می‌کند. لذا ولایت فقیه آمده جلوی آن استبداد را بگیرد. این یکی از برکات ولایت فقیه است که می‌تواند با توجه به تعریفی که رهبر معظم انقلاب از دولت اسلامی  فرمودند ما را به روش آسان تر و سهل تر به سر منزل  دولت اسلامی برساند.

حجت الاسلام دکتر شبان نیا در تبیین نقش نظریه ولایت فقیه در تحقق دولت اسلامی گفت: در نظریه ولایت فقیه در نظام اسلامی یک نقطه ی ثبات وجود دارد و آن  این است که هر چیزی که در جامعه ی اسلامی  بخواهد مشروعیت پیدا کند باید با اذن ولی خدا باشد. حالا ما اگر بخواهیم از ظرفیت های امروز جوامع  بشری استفاده کنیم، بخواهیم از مدل های سیاسی که امروزه هست استفاده کنیم، پس این‌ها چه می‌شود؟ نظام اسلامی نظامی است که این اختیار را به ولی خدا می‌دهد. در عین حال که یک نقطه ی ثبات دارد یک سری انعطاف‌هایی هم در درون خودش دارد. این انعطاف‌هایی که نظام اسلامی در درون خودش دارد زمینه را فراهم می‌کند که ولی خدا بتواند بر اساس شرایط زمان و مکان مدل سیاسی حکومت را طراحی کند؛ مثل حضرت امام که طبق شرایط زمان فرمودند: جمهوری اسلامی، نه یک کلمه کمتر و نه یک کلمه بیشتر!

حجت الاسلام والمسلمین دکتر قاسم شبان نیا گفت: ولی فقیه می‌تواند در نوع و شکل برخی قوانین مؤثر باشد و از برخی قوانین بشری که امروز وجود دارد استفاده کند. حکومت اسلامی حکومتی نیست که صفر تا صد ساختارش در اسلام آمده باشد. ما می‌توانیم از این ظرفیت اسفاده کنیم. بنابراین نظریه ولایت فقیه از یک پویایی برخوردار است. این ظرفیت را ایجاد می‌کند تا ولی خدا بر اساس شرایط زمان و مکان بتواند بهترین تصمیمات را برای جامعه اسلامی بگیرد.

استاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در پایان گفت: در مسایل اخیر کشور برخی می‌گویند: چرا ولی فقیه کاری نمی‌کند؟ ما باید ظرفیت های ولایت فقیه را داشته باشیم و ببینیم از این ظرفیت ها چقدر در جامعه محقق شده است. به آن  ظرفیت ها اگر عمل کردیم و جواب نداد معلوم است این نظریه، نظریه ی متکاملی نیست؛ ولی اگر ولی فقیه به هر دلیلی یا بسط ید برایش ایجاد نشد، یا به دلیل موانع داخلی و خارجی نمی‌تواند آن ایده های خودش را عملی کند، این ها مسایل دیگری است. برای  اینکه بتوانیم تحلیل مناسبی به دست آوریم باید بتوانیم این ظریفت ها را شناسایی و بررسی کنیم.