تغییر شرایع و نسخ احکام  یعنی برخی احکام و دستورات خداوند که در برخی شریعت ها حرام بود در شرایع بعدی حلال شد و یا برخی احکام در شریعت های بعدی کلا نسخ وباطل گشت.. مثلاً  خوردن پیه گوسفند، در شریعت موسی ـ علی نبیّنا وآله وعلیه السلام ـ حرام، و در شریعت‌های بعد حلال دانسته شده، و یا  مانند این که در دین اسلام، ابتدا خداوند دستور به نماز گزاردن به سمت بیت‌المقدس داده و سپس با تغییر دستور خود، کعبه را قبله معرفی کرده است. 

تغییر شرایع و نسخ احکام با واقع گرایی قابل جمع است زیرا:

احکام شرع نیز تابع مصالح و مفاسد واقعی است، و تغییر شرایع و نسخ احکام نیز به جهت تغییری است که در مصلحت افعال به تناسب شرایط پیش می‌آید؛ یعنی ممکن است کاری در شرایط خاص یا برای گروهی خاص، مصلحت داشته باشد، و همان کار در شرایطی دیگر یا برای گروهی دیگر، مفسده‌آميز باشد؛ چنان که به جهت برخی ستم‌ها و گناهان بنی‌اسرائیل، برخی امور صرفاً بر آنها حرام شد،و برای خشنودی پیامبر اسلام و از بین رفتن سرزنش‌ها و فخرفروشی‌های یهود، قبلة مسلمانان تغییر یافت.