گاه ارزش کار به شرایط انجام‌دهندة آن نیز بستگی دارد و در این موارد، وظایف اخلاقی افراد در شرایط مختلف، متفاوت است. این بدان روست که نوعي كار که براي برخي افراد و در مقايسه با درجة كمالشان، ارزش مثبت دارد، ممکن است براي برخي ديگر و با مقايسه با درجة كمالشان چنين نباشد، و مثلاً كاری موجب ‌شود كساني كه در درجات بالاترند به درجه‌اي پايين‌تر سقوط كنند و كساني كه در درجات پايين‌ترند به درجه‌اي بالاتر صعود كنند. به همين سبب گفته‌اند (و از پيامبر اكرم نيز نقل شده است): حَسَناتُ الابْرارِ سَيِّئاتُ الْمُقَرَّبينَ؛«كارهاي نيك نيكوكاران، كارهاي ناشايست مقربان است». از باب مثال، برای عادت دادن کودک نابالغ به نماز، خوب است او را با انگیزه‌های مادی تشویق کنیم، اما نماز خواندن فرد بالغ، به انگیزة مشوق‌های مادی ارزشی ندارد. همچنین ممکن است کاری موجب سقوط از مراتب عالی کمال شود، اما چنین تأثیری بر کسانی که در مراتب پایین‌ترند نداشته باشد، و به همین دلیل تکلیف و امتحان اولیای خدا دشوارتر است، و نیز لغزشی که از نادان بخشودني است ممکن است براي دانا چنين نباشد. امام صادق می‌فرمایند: يُغْفَرُ لِلْجَاهِلِ سَبْعُونَ ذَنْباً قَبْلَ أَنْ يُغْفَرَ لِلْعَالِمِ ذَنْبٌ وَاحِدٌ؛ «پیش از آنکه یک گناه عالم بخشوده شود، هفتاد گناه جاهل آمرزيده می‌شود».