با تحلیل ایجاد و علّیّت وجودبخشی به این نتیجه می‌رسیم که وقتی علتی به معلولش وجود می‌دهد، به‌جای چهار چیز «دهنده وجود»، «گیرنده وجود»، «شیء داده شده = وجود»، و «دادن وجود = ایجاد»، تنها دو چیز تحقق دارد؛ «دهنده وجود» و «فعل ایجاد»؛ زیرا گیرنده وجود چیزی غیر از خود وجود نیست، که آن هم چیزی غیر از ایجاد نیست. پس می‌توان گفت: فرض اينكه «A علت وجودبخش B است» مساوي اين فرض است كه «B همان فعاليت و كار كردن A است، و لاغير»؛ يعني يا نبايد علت وجودبخش را پذيرفت، كه اين با اصل عليت ناسازگار است، يا اگر پذيرفتيم ـ عقلاً چاره‏اي جز آن نيست ـ بدين معناست كه معلول چيزي جز همان فعاليت و كار كردن علت نيست. بر این اساس، بايد از اين تصور دست برداشت كه علت وجودبخش فعاليتي انجام مي‏دهد و با فعاليت او چيز ديگري به نام معلول به وجود مي‏آيد. پس «وجود معلول» چيز ديگري جز عمل ايجاد نيست. از آنجا که خلق کردن به معناي ايجاد است و مخلوق يعني معلول، به بياني ديگر مي‌توان گفت: «مخلوق» يعني همان خود «خلق كردن» که کار خالق است.

وقتي مي‌گوييم حسن به رضا پول مي‌دهد، دست‌کم پاي چهار واقعيت در کار است؛ «دهنده پول = حسن»، «گیرنده پول = رضا»، «پول»، و «دادن پول». با دقت در این امور چهارگانه، ميان شيء چهارم (دادن پول) و بقيه موارد، تفاوت خاصی می‌يابيم. بي‌شک حسن، رضا و پول، هر يک موجودي مستقل از يکديگرند و اگر حسن به رضا پول نمي‌داد نيز، همة اينها وجود داشتند و تنها ميانشان اين رابطه برقرار نمي‌بود. پس، دادن پول رابطه‌اي است ميان حسن، رضا و پول؛ و خود اين سه، مستقل از رابطه و مستقل از يکديگر وجود دارند. اما خود رابطة «دادن پول» چطور؟ آيا اين رابطه نيز مستقل از حسن، رضا و پول وجود دارد؟ پاسخ منفي است. «دادن پول»، بر خلافِ رضا، حسن و پول، رابطة اشياي مستقل است با يکديگر، نه شيئي مستقل از آنها. اگر دقت کنيد، متوجه می‌شوید همة فعل‌ها اين گونه‌اند. هيچ فعلي موجودي مستقل نيست، بلکه رابطه‌اي است ميان موجودات مستقل ديگر. اصطلاحاً رابطه را «موجود رابط» مي‌نامند. بنا بر اين، فعلْ موجود رابط است، نه موجود مستقل.

اکنون سراغ وجودبخشي مي‌رويم. گفتيم که در وجودبخشي، بر خلاف پول دادن حسن به رضا، تنها دو شيء داريم: علت وجودبخش و فعل آن، که همان ايجاد است. بنا بر آنچه گفتيم، فعل همواره موجود رابط است،‌ نه مستقل. پس فعل «دادن وجود» يا «ايجاد»، موجودي مستقل نيست، بلکه صرفاً موجود رابط، يا به‌بياني، خود ربط است.