ربوبیت خداوند بر موجودات، گاه بدون وساطت انتخاب آگاهانه خود آنهاست، مانند ربوبیت خداوند بر آسمان‌ها و زمین، و نیز جمادات، گیاهان، حیوانات و برخی از شئون زندگی انسان همچون ویژگی‌های موروثی که انتخاب خود او در آنها تأثیری ندارد. ربوبیت خداوند در این موارد صرفاً تکوینی است.

اما در باره کارهایی که موجوداتی مانند انسان، با آگاهی و انتخاب خود می‌توانند انجام دهند، خداوند نوعی دیگر از تدبیر را نیز به کار می‌گیرد و از راه‌هایی همچون ارسال پیامبران و فرستادن کتب آسمانی، نحوه انتخاب مسیر صحیح برای نیل به سعادت را به آنها نشان می‌دهد. این ربوبیت را که با وضع قوانین و احکام معیّن برای هدایت به سعادت و کمال صورت می‌گیرد، ربوبیت تشریعی می‌نامند.

گفتیم که تنها رب مستقل خدای متعال است و تدبیرگری دیگر موجودات در طول تدبیر الهی قرار دارد. به همین ترتیب، هیچ کسی نیز در ربوبیت تشریعی مستقل از خداوند نیست و حق تشریع استقلالی منحصر به خداوند متعال است، و اگر کسی بخواهد برای دیگران قانونی وضع کند و آنها را به کاری ملزم کند، باید خداوند به او چنین اذنی داده باشد.