عقلْ قوۀ شناختی و ادراکی ویژه‌ای است که شناخت‌های گوناگونی را در اختیار انسان قرار می‌دهد. عقل نیرویی ادراکی است که به نحو مستقل یا با استفاده از دیگر راه‌های شناخت، کارکردهای گوناگون معرفتی را برای انسان به دست می‌دهد. این کارکردها به نحو کلی، هم در حوزۀ نظری (‌‌‌ادراک هست‌ها و نیست‌ها) است و هم در حوزۀ عملی (ادراک بایدها و نبایدها). 

با استفاده از همین قوه، انسان می‌تواند روش‌های مختلف تأمین نیازمندی‌های خود را بررسی کند و برای تأمین خوراک، پوشاک و مسکن خویش تصمیم بگیرد؛ مسائل پیچیدۀ علمی و ریاضی را حل کند؛ در بارۀ رفتار خود و دیگران بیندیشد و با محاسبۀ سود و زیان کارهایش، از میان گزینه‌های مختلف، بهترین کار را تعیین کند.