از آنجا که امام جانشین پیامبر است، همچون او حافظ دین و بیانگر معارفِ ناظر به سعادت حقیقی انسان است. بنا بر این، اگر امامْ در امر هدایت مصون از خطا و انحراف نباشد، دسترس به راه سعادت ناممکن می‌شود و در نتیجه، هدف ارسال پیامبر و دین آسمانی نقض می‌گردد. بنا بر این امام در امور مربوط به سعادت انسان می‌باید از خطا معصوم باشد. 

بر اساس این دلیل عقلی، همۀ انسان‌ها توانایی فهم یا تفسیر صحیح و کامل همۀ آیات قرآن و روایات را ندارند، و در نتیجه باید امام معصوم تفسیر صحیح آیات را در اختیار آنها قرار دهد. 

از سوی دیگر، در برخی آیات قرآن، معارف الهی به صورت کلی بیان شده، که تفصیل آنها نیازمند امام معصوم است. 

همچنین از دیگر سو، اجرای صحیح احکام و قوانین اسلامی نیازمند رهبری معصوم است که هم به طور کامل با دین الهی آشنا باشد و هم شیوۀ صحیح اجرای آن را بداند؛ زیرا در غیر این صورت، ممکن است آموزه‌های دین را به‌درستی معرفی و اجرا نکنند، و این امر مانع رسیدن انسان‌ها به سعادت حقیقی خواهد بود.