امام یا جانشین پیامبر در ویژگی‌های لازم برای تحقق سعادت انسان، باید برتر از دیگران باشد؛ زیرا فرد افضل، به دلیل برخورداری از ویژگی‌های برتر در امور مربوط به هدایت، برای هدایت انسان‌ها به سعادت حقیقی سزاوارتر است. با توجه به حکمت الهی در باب هدف آفرینش انسان‌ها (رسیدن به سعادت یا همان قرب الهی)، اگر فرد مفضول بر افضل مقدم شود، نقض غرض الهی لازم می‌آید؛ زیرا فرد مفضول نمی‌تواند همچون افضل، غرض الهی را در هدایت دیگران تأمین کند. در نتیجه افضل برای امامت بر دیگران مقدم است. 

قرآن کریم نیز با همین استدلال می‌فرماید: أَ فَمَنْ يَهْدِى إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ يُتَّبَعَ أَمَّنْ لا يَهِدِّى إِلاَّ أَنْ يُهْدَى فَما لَکُمْ کَيْفَ تَحْکُمُونَ؛(یونس، 35)  «آیا آن‌که به حق راه می‏نماید به متابعت سزاوارتر است یا آن‌که به حق راه نمی‏یابد و خود نیز نیازمند هدایت است؟ شما را چه می‏شود؟! چگونه حکم می‏کنید؟!» بر اساس این آیۀ نورانی، کسی که هدایت دیگران را سرلوحۀ خویش قرار می‌دهد، مقدم است بر کسی که خود نیازمند هدایت دیگران است.

بر اساس شرط افضلیت، امام باید در مجموعِ ویژگی‌های لازم برای امامت، مانند علم و عدالت، از دیگران افضل باشد.