بر اساس دیدگاه اهل سنت، چندین طریق برای اثبات مشروعیت امام وجود دارد: 

الف. نصب الهی؛

ب.انتخاب مردم: بر اساس دیدگاه انتخاب، در صورتی که با مداخلۀ مردم در هر قالبی (بیعت اکثر مردم، اتفاق یا اکثریت شورا و حتی بیعت و انتخاب از طریق یک نفر از مردم) برای فردی شوکت و اقتدار ایجاد شود، او مشروعیت سیاسی خواهد داشت (ر.ک: ابوالحسن اشعری، الإبانة عن أصول الدیانه، ص252؛ سعدالدین تفتازانی، شرح المقاصد، ج5، ص252ـ253؛ ابن‌ خلدون، مقدمۀ ابن‌ خلدون، ص403ـ404؛ قاضی أبوبکر باقلانی، تمهید الاوائل و تلخیص الدلائل، ص467ـ468)؛

ج. قهر و غلبه: بر اساس دیدگاه قهر و غلبه (تغلب)، اهل سنت معتقدند در صورتی که فردی قاهر با زور بازو و سلاح قیام کند و بر دیگران غالب شود، مشروعیت خواهد داشت (ر.ک: ابوالحسن اشعری، رسالة الی اهل الثغر بباب الابواب، ص168ـ169؛ ابوحامد محمد غزالی، الاقتصاد فی الاعتقاد، ص150؛ ماوردی، الاحکام السلطانیه، ص66؛ سعدالدین تفتازانی، شرح المقاصد، ج5، ص233).

ولی از نظر شیعه، تنها راه برای اثبات مشروعیت امام، «نصب الهی» است. به اعتقاد شیعیان، مردم نمی‌توانند امام و جانشین پیامبر را تعیین کنند. همچنین مبنایی صحیح برای مشروعیت از طریق قهر و غلبه وجود ندارد. بر این اساس، راه تعیین امام، «نصب الهی» است.