از آنجا که انسان دارای اختیار است و می‌تواند با خواست خود، کاری را انجام دهد، کمال‌طلبی وی موجب می‌شود کاری را که موجب تحصیل کمالی برای خود می‌داند، بخواهد، و آن را انجام دهد. مثلاً چون علم و دانایی را دوست دارد، علم‌آموزی را نیز دوست دارد، و چون آسایش و رفاه را دوست دارد، به تأمین وسایل آسایش و رفاه نیز گرایش دارد.

از سوی دیگر، انسان دارای شئون و مراتب مختلفی است، و به تکامل در همة آنها گرایش دارد. ليکن چون تکامل در همة این شئون و مراتب، با یکدیگر تزاحم‌هایی دارند، ناگزیر است از میان کمال‌های مطلوب خود، دست به گزینش و انتخاب بزند. 

تزاحم مطلوب‌ها، عموماً ناشی از ناسازگاري کارهایی است که برای تأمین آنها باید صورت گیرند. مثلاً بدن انسان برای رشد و تأمین سلامت خود، به تغذیه از مواد غذایی گوناگون نیاز دارد و طبعاً در هر زمان باید میان آنها گزینش کند. نیازهای عاطفی انسان، وی را وادار می‌کند که با دیگران، اعم از اعضای خانواده و بستگان و همسایگان و حتی اقوام و ملل دیگر، ارتباط داشته باشد و به آنان رسیدگی کند، و طبعاً در یک زمان نمی‌تواند همة این کارها را با هم انجام دهد و باید میان آنها اولویت‌بندی کند. برای فراگیری علوم و مهارت‌ها، که از نیازمندی‌های معنوی انسان است نیز گزینه‌های فراوانی وجود دارند که نمی‌تواند همة آنها را با هم انتخاب کند، و از این جهت نیز، ناگزیر از گزینش است. از سوی دیگر، رسیدگی به دیگران گاه مزاحم تأمین برخی نیازمندی‌های شخصی است، و مثلاً پول، خوراک یا پوشاک معیّنی را نمی‌توان هم برای خود نگاه داشت، هم آن را به دیگری بخشید، و باید یکی را برگزيد. میان کمالات جسمی و روحی انسان نیز تزاحم‌هایی وجود دارد، و همان ‌طور که راحتی جسم، از جهتی مطلوب است، علم‌آموزی نیز برای انسان مطلوب است، و تلاش لازم برای علم‌آموزی مزاحم راحتی جسم است، و در هر زمان باید یکی از آنها را برگزيند و..