برنامه‌ريزي و عقلانيت در مديريت فقهي، رها و فارغ از جهت‌گيري معنوي نيست، بلکه متناسب با تعاليم ديني است. از همين رو، در حکومت دينيِ مبتني بر فقه قرار نيست که عقلانيت و برنامه‌ريزي کنار گذاشته شود و صرفاً بر اساس احکام فقهي صِرف، همة مسائل اداره شود، بلکه در چنين حکومتي بسياري از مسائل جزئي و برنامه‌ريزي‌هاي فني، بر اساس تدبير عقلاني و يافته‌هاي جديد علمي انجام مي‌شود؛ در عين حال که توجه به تعاليم ديني نيز مد نظر قرار مي‌گيرد. از سوی دیگر، فقه اسلامي به دليل برخورداري از ظرفيت‌هايي همچون دارا بودن احکام ثابت و متغير و نيز مفتوح بودن باب اجتهاد و همچنين برخورداري از اصول و قواعد عام، قادر است در هر زمان و مکان، براي حل و فصل مسائل سياسي و حکومتي، راه حل مناسب ارائه كند.