1) حکمت بسیاری از احکام الهی به طور کامل برای ما روشن نیست، ولی چون میدانیم حکم خدای عالم و حکیم هستند، به وجود مصالح واقعی برای آنها یقین داریم و آنها را میپذیریم، هرچند همه آن مصالح را نتوانیم...مطالعه بیشتر...
الف) حق مالکيت: زن در اسلام، دارای حق مالکيت و استقلال اقتصادي همچون مردان، است. در پرتو این حق، زن ميتواند فعاليت اقتصادي مستقلي داشته باشد و درآمد آن را به خود اختصاص دهد. چنانکه زن ميتواند...مطالعه بیشتر...
الف) اشتراک وجودی: زن انساني است همچون مرد، با همه ويژگيها و لوازم انسانيت. از نظر اسلام، اصولاً انسانيت انسان، به روح او وابسته است و نه تن او، و روح انساني به مذکر و مؤنث تقسيم نميشود. اين...مطالعه بیشتر...
آزادي بيان، قلم و رسانهها، از ديگر شاخههاي آزادي است که اعلاميه محدوديت اصلي آنها را تجاوز به حقوق و آزادي ديگران قرار داده است. اما از دیدگاه اسلام، این آزادیها محدود به مصالح جامعه اسلامی...مطالعه بیشتر...
يکي ديگر از شاخههاي آزادي، آزادي مذهبي است؛ اعلامية جهاني حقوق بشر چون مذهب را يک امر صرفاً شخصي و جدای از جامعه و سياست ميداند، تقريباً این آزادی را به طور مطلق پذيرفته است. در نگاه اسلامي، از...مطالعه بیشتر...
از نگاه اسلام، اصل اوليه، آزادي انسان است و بردگي، استثنایی از این اصل محسوب میشود. به جز جنگ، همة ديگر عوامل پيدايش بردگي، نظير بردگي به خاطر فقر، بردگي به خاطر عجز از پرداخت دِين، بردگي به خاطر...مطالعه بیشتر...
تساوي حقوقي در اعلامیه حقوق بشر به دو گونه قابل تصور است: الف) تساوي در برابر قانون: يعني همة انسانها در برابر قانون، مساوياند و قانون نسبت به حقوق و تکاليف آنان بي هيچ امتياز و تبعيضي...مطالعه بیشتر...
در مورد حق حيات، چند نکته قابل توجه است: الف) با توجه به اينکه اصل بر این است که هر صاحب حقي ميتواند از حق خويش صرفنظر کند و اعلاميه هم نسبت به حق حيات، استثنايي از اين قانون را اعلام نکرده است...مطالعه بیشتر...
مخالفان حقوق بشر اسلامی، آن را پارادوکسيکال و متناقضنما میدانند. به عقیده این گروه، حقوق بشر، حقوقی جهاني و مربوط به همه انسانها است و وابسته به يک سرزمين، جمعيت، انديشه و دين خاص نیست....مطالعه بیشتر...
مهمترین نقاط ضعف اعلامية جهاني حقوق بشر، عبارتاند از: 1. عدم صلاحيت تدوينکنندگان برای قانونگذاری؛ 2. فقدان شالودههاي نظري؛ 3. عدم توجه به تکاليف؛ 4. فقدان انسجام درونی؛ 5. ناسازگاری برخی مواد...مطالعه بیشتر...
مبانی اعلامية جهاني حقوق بشر: الف) مباني معرفتشناختي: عدم توجه به وحی و معتبر ندانستن آن برای کشف قوانین حقوقی؛ ب) مباني جهانشناختي: نتيجة عملي اين نوع معرفتشناسي در غرب، انکار وجود خداوند و...مطالعه بیشتر...
با توجه به محتواي اعلاميه جهاني حقوق بشر و در مقام ارائة يک تعريف حداقلي و جامع ميتوان آن را اينگونه تعريف کرد: «حقوقي است که همة ابناي بشر يا همة آحاد يک صنف خاص، مثل زنان، کودکان و...، فارغ از...مطالعه بیشتر...
«قياس» به این معنی است که در مقايسة دو موضوع با يکديگر و دريافت مشابهت و اشتراک بين آنها، حکم يک موضوع به موضوع ديگر سرايت داده شود. قياس انواع گوناگوني دارد: قياس اولويت (مفهوم موافق)، قياس منصوص...مطالعه بیشتر...
اجماع به اتفاقنظر همه يا تعداد قابل توجهي از فقيهان بر حکمي شرعي، به گونهاي که اين اتفاقنظر، بتواند مستقلاً کاشف از رأي و نظر معصوم علیهم السلام باشد، اطلاق میشود. بيشتر فقيهان اهل سنت، پس از...مطالعه بیشتر...
عقل در قلمرو فقه و حقوق، دو نوع حکم دارد: گاه مستقلاً و فارغ از شريعت حکم ميکند؛ مثلاً به امانتداري و وفاي به عهد حکم کرده، آنها را واجب ميشمرد. به اين احکام در اصطلاح، مستقلات عقليه ميگويند....مطالعه بیشتر...
مقصود از سنت «آن بخش از قول، فعل و تقرير معصوم است که دربردارندة حکم شرعي باشد»؛ يعني دربارة احکام شرعي، هرچه معصوم بيان کند يا انجام دهد يا ديگري در حضور او سخني بگويد و يا کاري کند و او به گونه...مطالعه بیشتر...
منابع حقوق اسلامی عبارت از اموری است که کاشف از ارادة الهياند، اين منابع به لحاظ نوع کاشفيت از ارادة الهي، به دو دستة اصلي و فرعي قابل تقسيماند. منابع اصلي که با مراجعه به آنها ارادة الهي به طور...مطالعه بیشتر...
یکی از پرسشهایی که درباره قوانین حقوقی مطرح میشود این است که این قوانین را کجا باید جست و در کجا میتوان آنها را یافت؟ برای دستیابی به این قوانین به چه منابعی باید مراجعه کرد؟ این پرسش را به...مطالعه بیشتر...
مهمترين ضمانت اجرا در نظامهاي حقوقي غیردینی، ضمانت اجراي بيروني و دولتي، يعني ترس انسان از کيفر قانونشکني است؛ ولي اين ضمانت اجرا هميشه کارآمد نيست؛ زيرا ممکن است قانونشکني را از چشم دولت...مطالعه بیشتر...
نظام حقوقی اسلام به عنوان بخشی از شریعت اسلام، دارای ثبات و جاودانگی است و قوانین آن قابل تغییر نیست. این امر را دستکم میتوان به سه دليل مستند کرد: الف) قانونگذار در نظام حقوقي اسلام، خداوند...مطالعه بیشتر...