تلقی بسياري از مردم از لذت، بدان جهت كه بيشتر با امور مادي و دنيوي سر و كار دارند، لذتهاي جسمي يا دنيوي است، اما چنانچه لذت را به معناي وسيع آن لحاظ كنيم، ميتوان پذيرفت كه لذت، با صرف نظر از هر...مطالعه بیشتر...
در این مکتب اخلاقی، سعادت چیزی نیست جز لذت. زندگی سعادتمندانه، زندگی سرشار از لذت است و سعادتمند کسی است که از زندگی خود لذت میبرد. پس لذت ارزش ذاتی دارد و ارزش هر چیز دیگر در مقایسه با آن سنجیده...مطالعه بیشتر...
واقعگرایان ارزش و لزوم اخلاقي را واقعيتي عيني میدانند. بنا بر واقعگرایی، گزارههای ارزشی واقعنمايند؛ یعنی در بارة واقعیتی مستقل از دستور، سلیقة فرد و خواست جمع، سخن میگویند.
پیروان...مطالعه بیشتر...
به نظر قراردادگرايان، قواعد اخلاقي صرفاً مجموعهاي از دستورها و توصيهها يا احساسها و گرايشهاي فردي نيستند. اين قواعدْ حاصل نوعي توافق میان افرادند که با هدف رفع تعارضهاي عام اجتماعي قرارداد مي...مطالعه بیشتر...
جامعهگرایان معتقدند جامعه دارای حقیقتی مستقل از افراد تشکیلدهنده آن و همچون روح حاکم بر افراد است. از نظر ایشان، احکام اخلاقی نیز مولود روابط اجتماعیاند و بدون جامعه، اخلاق بدون موضوع خواهد بود...مطالعه بیشتر...
استیونسون برای احساسگرایی استدلالی دارد. وی با اینکه جملههاي اخلاقي را معنادار میداند، معتقد است این جملهها در بارة واقعيتهای عینی خبری نميدهند، بلکه نشاندهندة احساسات گویندهاند؛ زیرا در...مطالعه بیشتر...
بر اساس پوزيتويسم منطقي، تنها راه معتبر براي معرفت به واقعيتها، حس و تجربه است و تنها دو دسته از جملهها معنا دارند:
1. جملههايي كه از واقعيتهاي حسي و تجربي گزارش ميكنند و ميتوان در بارة...مطالعه بیشتر...
توصیهگرایان نیز با توسل به زبان اخلاق میکوشند نشان دهند که اخلاقْ منشائي واقعی ندارد و گزارههای اخلاقی واقعنما نیستند. از نظر ایشان، گزارههای اخلاقی در توصیف هیچ واقعیتی به کار نمیروند،...مطالعه بیشتر...
زبان امر و نهی نیز گاه برای بیان واقعیت عینی به کار میرود؛ چنان که از همین زبان برای بیان واقعیتهای پزشکی استفاده میشود؛ مانند اینکه پزشک به بیمار میگوید: «غذای سرخکرده نخور» و مقصودش این...مطالعه بیشتر...
پیروان این مکتب اخلاقی برای توجیه دیدگاه خود، به زبان اخلاق متوسل شدهاند. از آنجایی که بسیاری از گزارههای اخلاقی در قالب دستور بیان میشوند، از نظر امرگرایان، اصل در زبان اخلاق همین...مطالعه بیشتر...
تغییر شرایع و نسخ احکام یعنی برخی احکام و دستورات خداوند که در برخی شریعت ها حرام بود در شرایع بعدی حلال شد و یا برخی احکام در شریعت های بعدی کلا نسخ وباطل گشت.. مثلاً خوردن پیه...مطالعه بیشتر...
در نظر گرفتن ویژگیها و پیامدهای واقعی یک کار برای صدور دستور مناسب، مقتضای حکیم بودن دستوردهنده است، و مستلزم مجبور بودن وی نیست. پیروان نظریه امر الهی، با تلقی نادرست از جبر، پنداشتهاند...مطالعه بیشتر...
این مکتب اخلاقی با قبول اینکه ارزش اخلاقی وابسته به دستور است، تنها دستورهای خداوند را معتبر میداند. باورمندان به این دیدگاه، عموماً برای اثبات اعتبار دستورهای خداوند چنین استدلال میکنند که او...مطالعه بیشتر...
خیر موجه نمی سازد زیرا:
1- چنان كه ديديم خود نسبيت، دليل موجهي براي اثبات خويش ندارد و در نتيجه، نميتواند مبناي مناسبي براي اصول يادشده به شمار آيد؛ چه اين اصول را مطلق تلقي كنيم، چه نسبي و...مطالعه بیشتر...
اصول نسبیت هنجاری تناقضهای نظرياي دارند که مدعا را ناپذيرفتني میسازند. در اينجا محض نمونه، به برخي از این تناقضها اشاره ميكنيم:
1. اصولی که تحت عنوان نسبيت هنجاري از آنها یاد میشود...مطالعه بیشتر...
مهمترین استدلال نسبیگرایان برای اثبات این اصول، استناد به نسبیت فرااخلاقی است. خلاصة استدلال ایشان را میتوان این گونه بیان کرد: چون از ميان احكام اخلاقي، هيچ يك به طور مطلق معتبر نيستند،...مطالعه بیشتر...
نسبیگرایان در مرحله بعد از پذیرفتن نسبیت توصیفی و فرااخلاقی، برخي اصول اخلاقي را نتيجه گرفته و به صورت هنجارهاي عام بر آنها تأكيد کردهاند. این اصول اخلاقي، که نسبيت هنجاري ناميده ميشوند،...مطالعه بیشتر...
نسبیگرایان عموماً اعتبار گزارههای اخلاقی را به سلیقة فرد یا به خواست جمع وابسته میدانند. بدین ترتیب، دو قسم متداول از نسبیگرایی فرااخلاقی وجود دارد: نسبیت فردی که اعتبار گزارههای اخلاقی...مطالعه بیشتر...
یکی از راههای اثبات نسبیت فرااخلاقی، استناد مستقیم به غیر واقعگرایی است. به عبارت دیگر، کسانی که در اخلاق غیر واقعگرا هستند، مدعیاند ارزش و لزوم اخلاقی واقعیت عینی ندارند و به دستور، سلیقه فرد...مطالعه بیشتر...
در مباحث معرفتشناسی گفته شد که برخی افراد ـ آنها را نسبیگرایان مطلق نامیدیم ـ همة معرفتها را نسبی میدانند. اتفاقاً برخی از کسانی که معرفتهای اخلاقی را نسبی میدانند، از این دستهاند و چون هر...مطالعه بیشتر...