چگونه در تحليل کارآمدي عملي نظام جمهوري اسلامي، برخي دچار سطحينگري شدهاند؟
براي درک درست کارآمدي عملي نظام جمهوري اسلامي توجه به چند نکته ی کلیدی ضروری است و بی توجهی به هرکدام از این موارد سبب خواهد شد تا تحلیلی سطحی، ناقص و یا غلط از کارآمدي عملي نظام جمهوري اسلامي... مطالعه بیشتر...
چهار مورد از دستاوردهاي جمهوري اسلامي را نام ببريد و توضيح دهيد هر يک از اين دستاوردها چه تأثيري در کارآمدي نظام داشته است؟
الف. احياي کرامت و ارزشهاي انساني در دوران پهلوي، مردم مسلمان ايران، در تعيين سرنوشت خويش نقشي نداشتند و اقتضاي حکومت استبدادي شاهنشاهي پهلوي، انحصار اختيارات در دستان حکام آن دوران بود؛ اما... مطالعه بیشتر...
ضمن بيان چهار مورد از ويژگيهاي نظام سياسي اسلام، چگونگي تأثير اين ويژگيها بر کارآمدسازي نظام را شرح دهيد.
الف. توحيدمحوري؛ عامل تثبيت نظام اسلامي اساسيترين مبناي نظريۀ ولايت فقيه، توحيدمحوري است؛ زيرا اين مبنا، هم کل ساختار حکومت اسلامي را تحتالشعاع خود قرار ميدهد و هم رفتار کارگزاران... مطالعه بیشتر...
واژۀ کارآمدي را تعريف کنيد.
به طور خلاصه، ميتوان از کارآمدي، بر اساس سطح تحليل، دو تعريف متفاوت، اما مرتبط با هم، ارائه کرد: الف) گاهي مراد از کارآمدي يک نظام سياسي، مقدار ظرفيت و امکان ذاتي آن نظام براي تحقق اهداف مورد... مطالعه بیشتر...
نظريۀ انتصاب فقيه در عصر غيبت را توضيح دهيد و پيامدهاي آن را بيان کنيد.
بر اساس اين ديدگاه، در عصر غيبت، فقيهي که واجد شرايط علمي و عملي است، از طريق نصب عام، وظيفۀ اِعمال ولايت را بر عهده دارد. در اين صورت، لازم است آن فرد، که اصلح از ديگر فقهاست، زمام امور را در دست... مطالعه بیشتر...
ضمن تبيين نظريۀ انتخاب در تعيين وليّ فقيه، آن را بررسي و ارزيابي كنيد.
بنا بر اين نظريه، در عصر حضور معصومان، مشروعيت ولايت آنان تنها ناشي از اذن الهي است و مردم در اين زمينه نقشي نداشتهاند، اما در عصر غيبت، هم اذن خداوند و ائمة اطهار مشروعيتبخش ولايت فقهاست، هم... مطالعه بیشتر...
توضيح دهيد از ضوابط فقهي، چگونه ميتوان بر فردي بودن ولايت شاهد آورد؟
اصل اولي در فقه اسلامي، ولايت نداشتن کسي بر کس ديگر است، مگر آنکه با دليل يقيني، ولايت شخصي اثبات گردد. در اينجا آنچه يقيني است، ولايت يک فرد است و در بارۀ ولايت مجموعهاي از افراد، شک وجود دارد.... مطالعه بیشتر...
آيا از آياتي كه بر شورا و مشورت تأكيد دارند، ميتوان ولايت شورايي را اثبات كرد؟ چرا؟
آيات و رواياتي نيز که مؤمنان را به مشورت امر کرده يا حاکم را مأمور به مشورت با مؤمنان کردهاند، اولاً ناظر به امورياند که مردم در تعيين آنها دخيلاند، نه اموري که مختص خداوندند، و از آنجا که هم... مطالعه بیشتر...
يك دليل عقلي بر اثبات فردي بودن ولايت فقيه بيان کنيد.
براي تصميمات حکومتي هميشه فصلالخطابي لازم است تا جامعه دچار سردرگمي نشود. در جامعۀ اسلامي پيوسته مسائلي رخ ميدهند كه نيازمند تصميمگيري قاطع و فوري حکومتاند. در اين گونه موارد موكول کردن تصميم... مطالعه بیشتر...
ولايت فقيه در آثار مستشرقان و روشنفکرمآبان چگونه منعکس شده است؟
جايگاه ولايت فقيه در تفکر شيعي، از ديد مستشرقان هم پنهان نمانده است؛ به طوري که به عنوان نمونه کِمپفرِ آلماني، در سفرنامۀ خود، به برخي از مناصب حکومتي همچون «صدر»، «شيخالاسلامي» و «قضاوت» اشاره... مطالعه بیشتر...
طرح مسئلۀ ولايت فقيه در منابع فقهي شيعه، در طول تاريخ چه تحولاتي داشته است؟
شکل حکومتي ولايت فقيه به چند دليل، کمرنگتر از زمان حاضر، در کتب فقهاي متقدم مطرح بوده است: اولاً پيش از اين، شبهاتِ چندان جدياي در اين باره مطرح نميشد تا تدوين کتابهاي مستقلي براي... مطالعه بیشتر...
توضيح دهيد كه در فقه شيعه، ولايت اجتماعي ـ سياسي فقيه، امري نوظهور است يا پيشينۀ تاريخي دارد.
در کلام فقهاي شيعه، اصل ولايت فقيه، به عنوان يکي از اصول مسلّم، پذيرفته شده است و هيچ يك از فقها در اين زمينه تشکيک نكردهاند. البته در خصوص ميزان اختيارات فقيه، تفاوتهايي ميان فقها وجود دارد... مطالعه بیشتر...
در آثار فقهاي اهل سنت طرح مباحث ولايت فقيه چگونه صورت گرفته است؟
در فقه اهل سنت مشروط بودن زمامداري و حاکميت سياسي به فقاهت، از مسائل ريشهدار مذاهب اربعه است و در آثار متعددي به اين بحث پرداختهاند. محض نمونه، ماوردي در کتاب احکام سلطانيه، هفت شرط براي حاکم... مطالعه بیشتر...
مسئلۀ ولايت فقيه در آثار فيلسوفان مسلمان، چگونه انعکاس يافته است؟
بحث ولايت فقيه در ميان فيلسوفان مسلمان پيشينهاي بس طولاني دارد. برخي از ايشان با صراحت، اين مسئله را در آثار خود مطرح كرده و از ولايت و رياست فقيه جامعالشرايط بر جامعۀ اسلامي سخن گفتهاند.... مطالعه بیشتر...
با وجود مرزهاي جغرافيايي کنوني، چگونه ميتوان اختيارات وليّ فقيه را تبيين کرد؟
باید دانست که مرزبنديهاي جغرافيايي که بر اساس وحدت زبان، نژاد، سرزمين، خون، رنگ پوست يا معيارهاي ديگر صورت ميگيرد، مطلوب اسلام نيست؛ زيرا معيار مرزبندي اسلام، معيارهاي عقيدتي است. لذا در محدودۀ... مطالعه بیشتر...
در صورت تعارض فتواي مرجع تقليد با حکم حکومتي وليّ فقيه، وظيفه چيست؟ توضيح دهيد.
شخص مقلد بايد در امور فردي و اجتماعي خود، به مرجع تقليد اعلم مراجعه کند؛ اما اگر در امور مربوط به ادارۀ جامعۀ اسلامي ـ اعم از مسائل اجتماعي و مسائل فردياي که به نوعي به مصلحت جامعۀ مسلمين گره... مطالعه بیشتر...
وجوه استبدادستيزي ولايت فقيه را بر اساس ولايت مطلقۀ فقيه تشريح کنيد.
واژۀ «مطلقه» به معناي مطلقالعنان نيست که از ويژگيهاي حکومتهاي مستبدّ به شمار ميآيد و در آنها حاکم ميتواند بر اساس احساسات، تمايلات نفساني و گرايشهاي حزبي و گروهياش، هر حکمي که خواست صادر... مطالعه بیشتر...
ضمن تبيين ماهيت احکام اوليه، ثانويه و حکومتي، بيان کنيد مرجع تقليد و وليّ فقيه، هر يک عهدهدار چه مسئوليتي هستند.
احکام اوليه، احکام ثابت اسلاماند که در وضع آنها، شرايط خاص مکلفان لحاظ نشده است و در حقيقت، اين احکام ناظر به شرايط عادي مکلفاند. در اين گونه احکام، مصلحت به خود فعل تعلق ميگيرد و دايرمدار... مطالعه بیشتر...
محدودۀ اختيارات وليّ فقيه را بر اساس ولايت مقيدۀ فقيه توضيح دهيد.
ولايت مقيدة فقيه یا ولایت در امور حسبه یعنی اموری که خداوند متعال راضي به ترک آنها نيست، اما متولّي مشخصي ندارند و با توجه به اينكه اصل اوّلي در فقه، عدم ولايت کسي بر کس ديگر است، ثبوت ولايت کسي... مطالعه بیشتر...
چارچوب کلي اختيارات وليّ فقيه را بر اساس ولايت مطلقۀ فقيه تبيين کنيد.
در عصر غيبت، فقيهِ داراي شرايط لازم براي اِعمال حاکميت، از همان اختيارات وسيع معصوم برخوردار است، مگر آنکه دليل شرعي خاصي در كار باشد كه برخي از اختيارات معصوم را منحصر به ايشان گرداند. در اين... مطالعه بیشتر...صفحهها
آدرس: قم - بلوار محمدامین(ص) - بلوارجمهوری اسلامی - موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)