چرا هر چه موجود است، يا واجب بالذات است يا ممکن بالذات؟
با توجه به تعريف «واجب بالذات»، «ممتنع بالذات» و «ممکن بالذات» مي‌توان نتيجه گرفت که هر چه موجود است، يا واجب بالذات است، يا ممکن بالذات؛ زيرا چنان که گفتيم هر شيئي که آن را تنها و با صرف نظر از... مطالعه بیشتر...
تفاوت ممتنع بالذات و ممتنع بالغير در چيست؟
اگر فرض كنيم علل و عوامل لازم براي رخ دادن طوفان موجود نباشند، محال است طوفان پديد آيد. پس طوفان در فرض مزبور، ممتنع است. همچنين همة ما با مفهوم دايره و مفهوم زاويه آشناييم و ميدانيم كه محال است... مطالعه بیشتر...
تفاوت واجب بالذات و واجب بالغير در چيست؟
واجب بالذات چيزي است که وجوبش، يعني ضروري بودن وجودش، به اوضاع و احوال و شرايط خاص وابسته نيست و خود به خود واجب است، و واجب بالغير چيزي است که ضروري بودن وجودش به سبب اوضاع و احوال و شرايط خاصي است... مطالعه بیشتر...
وجوب و امتناع و امكان به چه معنا هستند؟
دو گزارة «هشت زوج است» و «گل سفيد است» را در نظر بگیرید. با اندک‌تأملی به‌وضوح مي‌توان دريافت كه رابطة صفت زوج و عدد هشت انفكاكناپذير است؛ بر خلاف رابطة صفت سفيد و گل. عدد هشت زوج است و در هيچ... مطالعه بیشتر...
خداشناسی عقلی چه ارتباطی با دانش فلسفه دارد؟
در استدلال برهانی، برای اثبات یک گزارة خاص، از گزاره‌ای عام‌تر استفاده می‌کنیم که یا خودش بدیهی است یا پیش از آن، بر اساس بدیهیات اثبات شده است. از همین روش در ریاضیات برای اثبات روابط خاص ریاضی و... مطالعه بیشتر...
برای خداشناسی چه راه‌هایی وجود دارد؟
خدا را از راه‌های گوناگوني می‌توان شناخت. همچنین نمي‌توان از همه انتظار داشت که خدا را از یک راه بشناسند؛ چنان که همه نیز نمی‌توانند خدا را در یک سطح بشناسند. اكنون می‌خواهیم با نگاهی به راه‌های... مطالعه بیشتر...
در سیر دروس مبانی اندیشه اسلامی، کتاب خداشناسی چه نوع رابطه‌ای با سایر مبانی (معرفت‌شناسی، انسان‌شناسی، فلسفه اخلاق، فلسفه حقوق، و فلسفه سیاست) دارد؟
فرض کنید خدایی در کار نیست یا وجودِ فعلیِ جهان و انسان ربطی به خدا ندارد؛ بلکه به هر دلیل، اینک در این برهه از تاریخ جهان واقع شده‌ایم؛ زندگی ما محدود به همین دنیاست و پس از مرگ نیز، خبری نیست. با... مطالعه بیشتر...
چرا خداشناسی ضرورت دارد؟
توحید نخستين اصل از اصول دین اسلام، بلکه محور تمام ادیان آسمانی است، و به همین مناسبت، این ادیان را توحیدی می‌نامند؛ به طوری که اولین فراخوان پیامبران الهی، دعوت مردم به توحید بوده است. طبعاً اولین... مطالعه بیشتر...
آیا وجود راه‌های گوناگون به سوی خدا، شاهدی بر درستی نظریۀ پلورالیسم دینی نیست؟
برخی با استناد به عبارت الطّرُقُ الَی الله بِعَددِ أنْفاسِ الْخَلائِق یا بِعَدَدِ أنْفُسِ الْخَلائِق، یعنی راه‌ها به سوی خداوند به تعداد نفَس‌های مخلوقات یا به تعداد خود آنهاست، و انتساب آن به پیامبر... مطالعه بیشتر...
آیا مأجور بودن پیروان ادیان آسمانی دیگر، مستلزم حقانیت همۀ ادیان در زمان حاضر، و مؤید نظریه پلورالیزم دینی نیست؟
یکی دیگر از شواهدی که طرفداران پلورالیسم دینی به آن استناد میکنند، آیاتی‌اند که پیروان دیگر ادیان را نیز مستحق پاداش می‌دانند. به اعتقاد ایشان، این آیات کثرتگرایی دینی را تأیید میکنند؛ مانند:... مطالعه بیشتر...
نجات‌یافتگان و مستحقان عذاب از دیدگاه اسلام چه کسانی هستند؟
از نگاه اسلام، دایرۀ نجات، از دایرۀ حقانیت وسیع‌‌تر است، و غیر مسلمانان نیز، در شرایطی خاص، از دوزخ نجات می‌‌یابند. برای توضیح این مطلب، ذکر چند مقدمه لازم است: 1. اسلام انبیای پیشین را رسولان الهی... مطالعه بیشتر...
آیا هدایتگری عمومی خداوند می‌تواند شاهدی بر درستی نظریۀ پلورالیسم دینی باشد؟
طرفداران پلورالیسم دینی گاه برای تأیید دیدگاه خویش، از اندیشه هدایت عام خداوند کمک می‌گیرند؛ با این توضیح که یکی از اسامی خداوند «هادی»، و یکی از سنت‌‌های او هدایت عام است، که همه را در بر می‌گیرد.... مطالعه بیشتر...
نظریه پلورالیسم دینی چه اشکال‌هایی دارد؟
در نقد پلورالیزم دینی به موارد ذیل می‌توان اشاره کرد: ۱. امکان فهم حقیقت: پلورالیسم دینی هیک بر این اساس استوار است که دستیابی به حقیقت جز در قالب ساختار ذهنی ناممکن است. اما امکان‌ناپذیری فهم حقیقت... مطالعه بیشتر...
نظریه پلورالیزم دینی چیست؟ این نظریه بر چه مبانی‌ای استوار است؟
جان هیک با انگیزۀ حل مشکلات نظریۀ نجات مسیحی و کاهش نزاع‌‌های مذهبی، حقانیت تمام ادیان را پذیرفت. وی برای تبیین کثرتگرایی دینی، از مبانی خاصی کمک گرفت، که در اینجا به آنها اشاره می‌کنیم: ۱. امکان... مطالعه بیشتر...
نظریۀ پلورالیسم دینی در دنیای غرب چه پیشینه‌ای دارد؟
خاستگاه بحث پلورالیسم دینی، نوع نگاه مسیحیت موجود در بارۀ نجات و رستگاری انسان‌هاست. بنا بر آموزه‌های این دین، نسل انسان به دلیل گناه اولیۀ آدم، فطرتاً ناپاک است، و به همین دلیل، هیچ انسانی ذاتاً... مطالعه بیشتر...
پلورالیسم دینی چیست؟
پلورالیسم یا کثرتگرایی به معنای پذیرش، و به رسمیت شناختن کثرت است، و بر اساس اینکه به چه واژه‌ای اضافه شود، معانی متنوعی می‌‌یابد. مثلاً پلورالیسم سیاسی به معنای به رسمیت شناختن احزاب گوناگون و... مطالعه بیشتر...
چه عواملی موجب پیدایش اختلاف نظر در فهم متون دینی می‌شود؟
دانشمندان علوم اسلامی، که به صورت روشمند به استنباط دیدگاه‌های دینی می‌پردازند، در همۀ مسائل این علوم با هم اختلاف نظر ندارند؛ زیرا بسیاری از این علوم یقینی‌اند. با بررسی اعتبار معرفت در بخش‌های... مطالعه بیشتر...
آیا معتبر دانستن فتواها و تفسیرهای مختلف از فقها و مفسران موجب تأیید نظریه تعدد قرائتها می‌شود؟
از اموری که برای تأیید نظریۀ تعدد قرائتها بدان تمسک می‌شود، این است که در موارد متعدد، فقیهان و مفسران، از متون دینی برداشت‌های متفاوت دارند، اما همۀ آنها پذیرفتنی و معتبر دانسته می‌شوند. مثلاً گاه... مطالعه بیشتر...
معنای ظاهری و باطنی برای یک متن یعنی چه؟ آیا این موضوع نظریه تعدد قرائتها را تأیید می‌کند؟
برخی برای تأیید نظریۀ تعدد قرائتها به روایاتی استناد میکنند که بنا بر آنها، قرآن بطن‌‌های متعددی دارد، و حتی در برخی روایات به وجود هفت بطن برای آیات قرآن تصریح شده است. پیامبر اسلام در روایتی... مطالعه بیشتر...
مقصود از نمادین بودن زبان دین چیست؟ و پذیرش آن، چه نتایجی در فهم متون دینی خواهد داشت؟
پس از آشکار شدن ناسازگاری برخی آموزه‌های مسیحی ـ مانند حلول خداوند در جسم، و زمین‌مرکزی ـ با برخی معارف عقلی و تجربی، یکی از راه حل‌‌های مطرح‌شده برای رفع ناسازگاری، فرق نهادن میان زبان دین و زبان... مطالعه بیشتر...صفحه‌ها
آدرس: قم - بلوار محمدامین(ص) - بلوارجمهوری اسلامی - موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)