طرفداران نظریه تعدد قرائت‌ها چگونه برای تأیید اندیشه خود از هرمنوتیک فلسفی کمک می‌گیرند؟
هرمنوتیک فلسفی در فرایند فهم متون و واقعیات دیدگاهی خاص دارد، که طبق آن، هیچ فهمی بدون پیشداوری ممکن نیست؛ پیشداوریهای افرادْ متفاوت، و همواره در حال تغییر است؛ و در نتیجه، برداشت‌‌‌‌ها و فهم... مطالعه بیشتر...
مقصود از نظریۀ تعدد قرائت‌ها در حوزۀ معرفت دینی چیست؟
قرائت در لغت، به معنای خواندن است، و در اصطلاح علوم قرآنی، دانشی را گویند که در آن، شیوۀ خواندن الفاظ قرآن کریم بررسی میشود. اما امروزه این واژه اصطلاح جدیدی یافته است، و هنگامی که در بارۀ یک متن... مطالعه بیشتر...
آیا ناسازگاری معرفت دینی و معرفت غیر دینی قابل حل است؟ چگونه؟
گاه ممکن است میان معرفت‌های دینی با معرفت‌های دیگر، مانند معرفت عقلی یا تجربی، ناسازگاری پیش آید، یا دست‌کم چنین به نظر برسد که آنها ناسازگارند. در این مقام، برخی از گونه‌‌های محتمل تعارض معرفت... مطالعه بیشتر...
وحی ، الهام ، و مکاشفه چه هستند و چه تفاوت‌ها و شباهت‌هایی با هم دارند و ارزش معرفتی آنها چگونه است؟
شهود یکی از راه‌‌های مهم معرفت دینی شمرده میشود. برخی مصادیق این راه در معرفت دینی عبارت‌اند از: 1. علم حضوری به خدا یکی از معرفت‌های دینىِ ناظر به حوزۀ عقاید، معرفت به خداوند است. علم معلول به... مطالعه بیشتر...
معرفت‌شناسی دین شامل چه مباحثی میشود و چرا بررسی مسائل معرفت‌شناسی دین ضرورت دارد؟
با توجه به اینکه معرفت‌شناسی دین از اقسام معرفت‌شناسی‌های خاص است، می‌گوییم: معرفت‌شناسی دین در بارۀ مسائلی همچون چیستی و امکان معرفت دینی، و نیز اقسام، راه‌ها و اعتبار این معرفت‌ها بحث می‌کند. برای... مطالعه بیشتر...
مقررات دینی چه حوزه‌هایی را در بر می‌گیرند؟ و با چه نوع جملاتی بیان می‌شوند؟
برای هر انسان، دو نوع رابطه با خود و غیر خود، قابل فرض است. ارتباط با غیر خود نیز می‌‌تواند شامل ارتباط با خدا و غیر خدا باشد؛ و غیر خدا، یا انسان‌های دیگرند، یا سایر موجودات، مانند حیوانات و گیاهان... مطالعه بیشتر...
اساسی‌ترین آموزه‌های اعتقادی دین کدامند؟
دین دو بخش دارد: عقاید و مقررات. اما اساسی‌ترین عقایدی که بدون پذیرفتن آنها، عمل به مقررات اسلام و وصول به سعادت ناممکن است، توحید و نبوت و معادند. توحید نشان‌دهندۀ مبدأ واحد هستی، و در عین حال، غایت... مطالعه بیشتر...
منظور از معرفت دینی و معرفت‌شناسی دین چیست؟ و معرفت‌های دینی چگونه ارزش‌گذاری می‌شوند؟
معرفت دینی: دین مجموعه‌ای از عقاید و مقررات خاص است که با پذیرش آن عقاید، و پیروی از آن مقررات، انسان به سعادت حقیقی می‌رسد. از همین تعریف، معلوم میشود که معرفت دینی، به معنای معرفت به دین است؛... مطالعه بیشتر...
منظور از دین در مباحث معرفت‌شناسی دین چیست؟
واژۀ «دین» معانی لغوی متعددی دارد، که از جملۀ مهم‌‌ترین آنها آیین و کیش، راه و روش، جزا و مکافات است. در قرآن کریم نیز واژۀ «دین» به معانی مختلفی به کار رفته است؛ از جمله به معنای «جزا» در برخی آیات... مطالعه بیشتر...
اقسام پیش‌زمینه‌های فهم کدامند؟
پیش‌زمینه‌های فهم را می‌توان به سه دستۀ بایسته‌ها، شایسته‌ها و نبایسته‌ها تقسیم کرد: 1. پيش‌زمینه‌های بایسته مقصود از پیش‌زمینه‌های بایسته، دانش‌ها و گرایش‌هایی است که در برخی موارد، مثل فهم معنای... مطالعه بیشتر...
چرا هر فهمی نمی‌تواند مبتنی بر پیشداوری باشد؟
همۀ فهم‌های یک فرد نمی‌توانند متأثر از فهم‌های پیشین وی باشند؛ زیرا وابستگی هر فهمی به فهمی پیشین، مستلزم تسلسل است، و اگر چنین می‌بود، هیچ فهمی برای هیچ کس حاصل نمی‌شد. از این گذشته، معرفت حضوری،... مطالعه بیشتر...
اشکال‌های مهم هرمنوتیک فلسفی چیست؟
1. آموزه‌های هرمنوتیک فلسفی خودمتناقض‌اند. گادامر مدعی است «هیچ فهمی ثابت نیست»، «هر فهمی بر اساس ذهنیت مفسر سامان یافته است» و «فهم عینی و واقعی ممکن نیست». اکنون در بارۀ این گزاره‌ها می‌توان از... مطالعه بیشتر...
خودمتناقض بودن هرمنوتیک فلسفی چگونه تبیین میشود؟
آموزه‌های هرمنوتیک فلسفی خودمتناقض‌اند. گادامر مدعی است «هیچ فهمی ثابت نیست»، «هر فهمی بر اساس ذهنیت مفسر سامان یافته است» و «فهم عینی و واقعی ممکن نیست». اکنون در بارۀ این گزاره‌ها می‌توان از گادامر... مطالعه بیشتر...
چرا هرمنوتیک فلسفی مستلزم نسبی‌گرایی است؟
در میان فهم‌ها و تفسیرهای نامحدود از یک متن، معیاری برای سنجش و تفکیک فهم و تفسیر درست از نادرست وجود ندارد؛ زیرا فهم درست یا نادرست واقعیت‌ها، نسبت به واقع، و فهم درست یا نادرست متن، نسبت به مراد... مطالعه بیشتر...
چرا هرمنوتیک فلسفی فهم ثابت و یک‌سان را نمی‌پذیرد؟
از نظر گادامر، فهم از جهات گوناگون، متنوع و متغیر است، و هیچ فهم ثابتی از یک شیء وجود ندارد؛ زیرا: اولاً پیش‌داوری‌ها در فهم تأثیر می‌گذارند، و این پیش‌داوری‌ها تحت تأثیر سنت و تاریخ شکل گرفته،... مطالعه بیشتر...
بر اساس هرمنوتیک فلسفی، چگونه فهم واقع و مراد مؤلف ناممکن است؟
به نظر گادامر، فهم هیچ چیز بدون پیشداوری ممکن نیست. در نتیجه، هیچ فهمی خالص و عاری از ذهنیت مفسر نیست، و هرگز نمی‌توان فهمی مطابق با واقع داشت؛ درست همان طور که وقتی پارچه‌ای رنگین را درون حوضچۀ... مطالعه بیشتر...
دور هرمنوتیکی چیست؟
به نظر گادامر، گفت‌وگوی دوطرفه میان مفسر با متن یا واقعیت هیچ گاه پایان نمی‌یابد؛ زیرا مفسر ابتدا بر اساس پیشداوریهای خود با متن یا واقعیت روبه‌رو میشود، و در نتیجۀ امتزاج افق معنایی خود با آن... مطالعه بیشتر...
مقصود از امتزاج افق‌ها در هرمنوتیک چیست؟
دیدگاه سنتی، رابطۀ مؤلف و مفسر را رابطه‌ای یک‌طرفه می‌دانست که در آن، مؤلف فقط می‌گوید، و مفسر فقط می‌شنود. گادامر این دیدگاه را نفی می‌کند، و فهم را مانند گفت‌وگویی دوطرفه می‌شمارد؛ بدین ترتیب که... مطالعه بیشتر...
از نظر هرمنوتیک فلسفی آیا می‌توان از تأثیر پیش‌داوری‌ها در فهم جلوگیری کرد؟
گادامر بر آن بود که حتی اگر مفسر قصد تحمیل پیشداوریهای خویش را بر متن یا واقعیت‌های دیگر نداشته باشد، به هر حال، نقطۀ آغاز فهم، همین پیش‌داوری‌هاست. در واقع، از دیدگاه گادامر، پیش‌داوری‌ها بخشی از... مطالعه بیشتر...
از نگاه هرمنوتیک فلسفی آیا فهم بدون پیشداوری تحقق می‌یابد؟
گادامر، با الهام از هایدگر، بر این نکته تأکید داشت که هیچ انسانی با ذهن خالی سراغ متن نمی‌رود، بلکه همواره کسی که با متن مواجه میشود و آن را می‌خواند، و می‌خواهد آن را بفهمد، معلوماتی دارد که از قبل... مطالعه بیشتر...صفحه‌ها
آدرس: قم - بلوار محمدامین(ص) - بلوارجمهوری اسلامی - موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)